Jak zabezpieczyć regał przed uszkodzeniem mechanicznym? – profilaktyka, dostępne systemy zabezpieczeń

Uszkodzenie mechaniczne regału magazynowego może nieść za sobą bardzo szerokie spektrum konsekwencji. Stwarza zagrożenie dla zdrowia i życia osób przebywających na terenie magazynu. Generuje straty finansowe wynikające ze zniszczeń w przechowywanym towarze, uszkodzeń infrastruktury magazynowej i wyposażenia, przestojów w pracy magazynu i kosztów remontowo-serwisowych. Kluczowym krokiem, który pozwoli uniknąć wymienionych problemów, jest prewencja. 

Uszkodzenia regałów zwykle wiążą się tylko z bezpośrednimi przyczynami, jakimi są np. uderzenia wózka widłowego w konstrukcję słupa. Istnieje jednak wiele czynników wpływających pośrednio na wzrost prawdopodobieństwa wystąpienia uszkodzeń.

Sektor gospodarki magazynowej w Polsce jest w fazie intensywnego rozwoju. W roku 2017, jak podaje w raporcie Dyrektor Regionalny Wschodniej i Centralne Europy firmy Jones Lang LaSalle Tomasz Olszewski, wielkość wynajmowanej powierzchni magazynowej przekroczyła 3,1 miliona m2, co przewyższa wynik z roku 2016 o prawie 1 milion m2.  Taki wzrost ciągnie za sobą popyt na zwiększone zasoby ludzkie. Braki kadrowe już w tej chwili hamują rozwój wielu firm. Rekompensowanie niedoborów, może odbywać się poprzez wydłużenie czasu pracy obecnych kadr lub zatrudnianie nowych, często posiadających znacznie uboższe doświadczenie.

Praktyka wskazuje, że najwięcej problemów z uszkodzeniami regałów magazynowych mają średnie i małe przedsiębiorstwa. Właśnie w nich kłopoty kadrowe są najbardziej odczuwalne. Na personelu kierowniczym ciąży bardzo mocno obowiązek realizacji wyznaczonych celów, przy pojawiających się zaniedbaniach w kwestii zabezpieczeń infrastruktury magazynowej.

Podobne w skutkach efekty daje skrócenie procesu szkoleniowego kadr pracowniczych. Nowi pracownicy ze względu na brak swojego doświadczenia mogą nie rozumieć wagi problemu, jaki kryje się za uszkodzeniem regału, szczególnie więc w takim przypadku szkolenia z obsługi regałów prowadzone przez firmę Darlog podnoszą świadomość pracowników w zakresie profilaktyki i bezpieczeństwa w magazynie.

Duże przedsiębiorstwa zdają się znacznie bardziej zdyscyplinowane pod tymi względami. Dzięki temu zdecydowana większość posiadanych przez nich hal magazynowych posiada zabezpieczenia regałów.

Rozwój rynku e-commerce w Polsce sprawia, że znaczna część funkcji logistycznych sklepów jest przenoszona do centrów logistycznych bezpośrednio współpracujących ze sklepami internetowymi. Współczesne magazyny częściej przystosowywane są do obsługi drobnych i różnorodnych przesyłek e-commerce, skraca się czas przechowywania towarów, a jego funkcje wzbogacane są o pakowanie, katalogowanie, realizowanie zestawów, obsługę zwrotów itp. 

Dyrektor ds. Sprzedaży i Najmu w Jartom Kamila Branecka pisze w swoim raporcie, że oczekiwania rynku e-commerce zmuszają magazyny do obsługi późnych odbiorów kurierskich, prace wielozmianowe. Wymieniony trend jeszcze pogłębiła ustawa o zakazie handlu w niedzielę.

Lista czynników związanych z uszkodzeniami regałów może być bardzo długa, jednak do najczęstszych, bezpośrednich przyczyn należy nieprawidłowe składowanie towarów na regałach, uszkodzenia powstałe wskutek kolizji ze środkami transportu wewnętrznego, uszkodzenia mocowań regałów, kotwienia, brak tabliczek znamionowych i informacyjnych podających prawidłowe parametry obciążenia regału.

Błąd człowieka to zdecydowanie najczęstsza przyczyna uszkodzeń regałów magazynowych. Jak podaje Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy ok. 95% wszystkich wypadków powiązanych z wózkami jezdniowymi wynika z błędów eksploatacyjnych operatora. Na pozostałe 5% składają się wady lub „zmęczenie” materiału, wady produkcyjne i błędy konstrukcyjne.

Nawet najtrwalsze zabezpieczenia i najnowocześniejsze technologie nie zagwarantują bezpieczeństwa infrastrukturze magazynowej bez odpowiedniej organizacji i procedur pracy w magazynie. Źle konserwowane i serwisowane urządzenia, niewłaściwe typy i uszkodzone palety, nieporządek w korytarzach komunikacyjnych uniemożliwią bezproblemowe działanie magazynu.

Wszystkie te problemy można rozwiązać wybierając odpowiednie szkolenie dla pracowników z propozycji firmy Darlog; szkolenie stanowiskowe z obsługi regałów magazynowych, szkolenie z bieżących przeglądów, szkolenie dla osób odpowiedzialnych za bezpieczne użytkowanie regałów PRSES czy też szkolenie z corocznych przeglądów eksperckich.

Lista zaniedbań, jakich może dopuścić się operator wózka widłowego, jest bardzo długa. Poniżej wymieniamy najpopularniejsze z nich:

• Przekroczenie dopuszczalnego udźwigu wózka;
• Jazda wózkiem z podniesionymi widłami;
• Przewożenie i podnoszenie na widłach osób;
• Nadmierna prędkość niedostosowana do warunków panujących w magazynie;
• Holowanie innych pojazdów wózkiem, który jest do tego nieprzystosowany; 
• Zbyt dynamiczna jazda, gwałtowne manewry;
• Brak kontroli stanu technicznego wózka.

Automatyzacja magazynu jest jednym z najpewniejszych sposobów na wykluczenie błędów czynnika ludzkiego zagrażającego regałom magazynowym. Takie magazyny to nie odległa przyszłość, lecz dziejąca się teraźniejszość. Jako przykład można podać oddany do użytku jesienią ubiegłego roku automatyczny magazyn wysokiego składowania spółki Amica, którego pomysłodawcą i konsultantem był Dariusz Adamczak z firmy Darlog.  Hala mierzy 48 metrów wysokości, posiada 26 tys. miejsc paletowych, nie ma tam ogrzewania, światło jest zgaszone, gdyż nie pracuje tam żaden pracownik. Cały obiekt zarządzany jest automatycznie przez jednego operatora nadzorującego prawidłową pracę systemów. W hali nie dochodzi do kolizji, gdyż towar przenoszony jest w nim przez pięć 44-metrowych ruchomych ramion. Magazyn nie musi brać urlopów, pracuje 24 godziny na dobę.

Wymóg wykonywania corocznych przeglądów eksperckich regałów magazynowych nie został wskazany wprost w przepisach prawa, jednak wynika pośrednio z przepisów ogólnych, dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy. W szczególności wymienić tu należy Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dn. 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 129, poz. 844 z późn. Zm.) oraz Polską Normą PN EN 15635. 

Uderzenia bezpośrednie pojazdów wykorzystywanych w magazynie to najczęstsza przyczyna uszkodzeń regałów. W celu niedopuszczenia do zniekształceń struktury konstrukcyjnej regału w takich wypadkach warto zastosować odbojniki. Istnieje kilka typów osłon elementów regału, mogą być wykonywane ze stali, tworzyw sztucznych lub drewna. Ich głównym zadaniem jest przyjęcie i kompensacja siły uderzenia wózka w taki sposób, by nie ucierpiał element konstrukcyjny regału. Stalowe odbojnice czołowe słupów regału i ich ram montuje się za pomocą kotw do posadzki magazynu. Minusem tego rozwiązania jest ograniczenie światła korytarza komunikacyjnego o elementy odbojnika i wolną przestrzeń oddzielającą go od regału. W przypadku, gdy nie ma możliwości kotwienia odbojnicy do posadzki, np. by nie ograniczać jeszcze powierzchni trasy komunikacyjnej, na słupy regałów można zamontować odboje wykonane z tworzywa sztucznego.

W moim kilkudziesięcioletnim okresie pracy w branży magazynowej – opowiada prezes Darlog Sp. z o.o. Sp. k. Dariusz Adamczak – często spotykam się z użytkowaniem regałów zniszczonych lub skorodowanych, zagrażających bezpieczeństwu w magazynie. Generalnie świadomość menedżerów magazynów związana z właściwym użytkowaniem i ochroną regałów rośnie, niestety zdarzają się wciąż tacy, którzy zasłaniając się rentownością magazynu, szukają oszczędności kosztem bezpieczeństwa. Tymczasem profilaktyka ochrony regałów – jest najtańszym sposobem na uniknięcie kłopotów. Wiedzą o tym nasi klienci, których wspieramy w trakcie szkoleń, przeglądów regałów, czy wyposażaniu ich hal magazynowych w różnorodne elementy zabezpieczeń.

Źródła:

• Rynek magazynowy w Polsce 2018 – Tomasz Olszewski
• Raport rynku powierzchni magazynowych 2017 - Kamila Barnecka
• Wypadki przy pracy z udziałem podnośnikowych wózków jezdniowych - Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy
• mat. prasowe -  MGL technika
• mat. prasowe – Amica S. A.