Lean management,
pol. szczupłe zarządzanie, to koncepcja zarządzania przedsiębiorstwem, która rozwinęła się w oparciu o zasady i narzędzia Systemu Produkcyjnego Toyoty. Lean management jest obecnie jedną z najbardziej znanych i najszerzej wykorzystywanych w praktyce koncepcji zarządzania przedsiębiorstwem, ze szczególnym uwględnieniem wykorzystania w przedsiębiorstwach produkcyjnych. System "szczupłego zarządzania" Toyoty operał się na dwóch podstawowych zasadach:
- automatycznym wstrzymaniu linii produkcyjnej w momencie pojawienia się błędu, w celu uniknięcia produkcji wadliwych wyrobów
- produkcji tylko części aktualnie potrzebnych
Najważniejsze to zasada tworzenia wyrobów jak najwyższej jakości przy jednoczesnym minimalizowaniu marnotrawstwa energii, materiałów i procesów.
TPS (ang. Toyota Production System) stał się zaczątkiem lean manufacturing, pozwalacjącego na uzyskanie większej wydajności i na skrócenie czasu cyklu przy jednoczesnym wykorzystaniu dostępnych zasobów.
Podstawowe zasady lean management
Lean management dostosowuje się do potrzeb, celów i możliwości danego przedsiębiorstwa.
Podstawą lean management są następujące zasady:
- Określenie wartości z punktu widzenia klienta. Elementy pojawiające się w procesie produkcji, które nie mają znaczenia dla wartości, uznaje się za marnotrawstwo.
- Mapowanie strumienia wartości (ang. Value Stream Mapping VSM) to stworzenie mapy przepływu wartości, w której bierze się pod uwagę wykorzystanie energii, materiałów itp oraz ewentualne marnotrawstwo, sugerując jednocześnie możliwe rozwiązania problemów.
- Stworzenie ciągłego przepływu wartości, w którym nie ma miejsca na przerwy, zakłócenia czy przestoje.
- Utworzenie systemu ssącego (ang. pull) w miejsce tradycyjnego systemu pchającego (ang. push). Dzięki niemu pracę wykonuje się wtedy, gdy jest na nią popyt.
- Nieustanne dążenie do doskonałości (jap. kaizen). Wdrożenie lean management nie jest jednorazową zmianą. Wymaga ono ciągłych poszukiwań udoskonaleń z zastosowaniem metody małych kroków.
Założenia :
- Elastyczność struktury organizacyjnej,
- Ciągłe udskonalenie organizacji poprzez liczne szkolenia kadry i pracowników,
- Wyodrębnienie małych jednostek organizacyjnych, zespołów pracujących nad określonym zadaniem,
- Podział odpowiedzialności.
Do obszarów astosowań koncepcji Lean Management należy:
- produkcja,
- zaopatrzenie i zbyt,
- organizacja i kierowanie.
Korzyści płynące z wdrożenia szczupłego zarządzania
Wdrożenie szczupłego zarządzania wzmacnia konkurencyjność organizacji, najważniejsze korzyści to:
- ograniczenie kosztów działalności,
- zwiększenie elastyczności oraz szybkości w dostosowywaniu się do zmian w popycie i wymaganiach klientów,
- uzyskanie wyższych wyników (zwiększenie produktywności),
- poprawa jakości produktów i świadczonych usług,
- zmniejszenie zapasów i poprawa wskaźnika obrotu zapasami,
- poprawa cash flow